Tolstoy'un Diriliş romanının temasını bir vicdan azabının oluşturduğu söylenir. Olay bu kadar basittir. Ama o olayın işlenişi, aslında, her yeni okuyucuya vicdan azabını kavrama konusunda, her defasında yeni bir kapı aralar. Roman, her yeni okunuşunda da, yeni kapıları açık tutmaktan geri kalmaz. Bütün büyük romanlar, öyküler, piyesler için de aynı şey söz konusudur. Belli bir tahrikle karısını öldüren Othello'nun öyküsü, bunca yüzyıllardan beri, nasıl olup da durmadan okunuyor, durmadan sahnelenebiliyor? Çünkü her defasında, o oyunda, insanlar yeni bir şeyler keşfediyor. Olay, basit biçimiyle Arab'ın intikamı olarak telakki edilmiş olsaydı bile, durum değişmeyecekti. Ya da fıkara bir öğrencinin tefeci bir kocakarıyı öldürmesinde kayda değer bir hikmet bulmanın imkânsızlığına kani olanlar Suç ve Ceza'yı dön dolaş okuma ihtiyacını niçin hissetsindi ki!
Sayfa 179 - İz Yayıncılık 2002 BaskısıKitabı okudu
Tutumluluk, ölçülülük ve çalışkanlık; işte benim üç güvenilir kartım!
Sayfa 301Kitabı okudu
Puşkin'den Alıntılar - 44 (Bütün Öyküler, Bütün Romanlar)
Vebalıyı gözden geçirip zavallı adama çabuk iyi olacağı ümidini verirken, iki Türk ilgimi çekti.
Bunlar hastanın koluna giriyor, onu soyuyor, elleriyle vücudunu yokluyorlardı. Adam veba değil de nezleydi sanki. Bunu görünce Avrupalı ürkekliğimden utandığımı itiraf ederim.
Puşkin'den Alıntılar - 43 (Bütün Öyküler, Bütün Romanlar)
Savaş bitmiş görünüyordu. Dönüşe hazırlanıyordum. 14 Temmuz günü halk hamamına gittim ama hiç hoşnut kalmadım. Havluların pisliği, kötü hizmet vs. adamakıllı canımı sıktı. Tiflis hamamları nerede, bunlar nerede!
Puşkin'den Alıntılar - 42 (Bütün Öyküler, Bütün Romanlar)
Kentte dolaşırken beni yanlarına çağıran Türkler, çıkarıp dillerini gösteriyorlardı. (Bütün Frenkleri hekim sanıyorlar.)